در مورد معده
قبل از پرداختن به دلایل ترش کردن معده ابتدا در مورد معده و کارکرد آن صبحت می کنیم، معده یک عضو عضلانی و توخالی در دستگاه گوارش انسان و بسیاری از جانوران دیگر است. معده بین مری و روده کوچک قرار دارد و نقش مهمی در هضم غذا دارد.
کارکردهای معده:
- مخلوط کردن غذا با آنزیم‌ها و اسید معده: معده آنزیم‌ها و اسید معده را ترشح می‌کند که به هضم شیمیایی غذا کمک می‌کنند.
- ذخیره غذا: معده می‌تواند غذا را برای چند ساعت ذخیره کند تا به طور کامل هضم شود.
- محافظت از بدن در برابر میکروب‌ها: اسید معده به از بین بردن میکروب‌های موجود در غذا کمک می‌کند.
مراحل هضم غذا در معده:
غذا پس از جویدن توسط دهان، از طریق مری به معده منتقل می‌شود و معده غذا را با آنزیم‌ها و اسید معده مخلوط می‌کند ذر مرحله بعد آنزیم‌ها و اسید معده، پروتئین‌ها و سایر مواد مغذی را به مولکول‌های کوچکتر تجزیه می‌کنند و در آخر غذا به طور جزئی هضم شده، به روده کوچک منتقل می‌شود. اما اینکه دلیل ترش کردن معده چیست در پاراگراف های بعدی صحبت میکنیم.
آنزیم‌ها و اسید معده:
- آنزیم‌ها: پروتئین‌هایی هستند که به هضم مواد مغذی مختلف مانند پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها کمک می‌کنند.
- اسید معده: یک اسید قوی است که به هضم پروتئین‌ها و از بین بردن میکروب‌ها کمک می‌کند.
بیماری‌های معده:
- زخم معده: زخمی در جداره داخلی معده است.
- گاستریت: التهاب معده است.
در ادامه در مورد دلایل ترش کردن معده و درمان آن صحبت می کنیم.
- سرطان معده: رشد غیرطبیعی سلول‌ها در معده است.
دلایل ترش کردن معده
ترش کردن معده یا رفلاکس اسید معده، زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده به مری برگردد. مری لوله عضلانی است که غذا را از دهان به معده منتقل می‌کند.
دلایل اصلی ترش کردن معده:
- شل شدن اسفنکتر تحتانی مری: اسفنکتر تحتانی مری، عضله‌ای است که در انتهای مری قرار دارد و مانع از برگشت اسید معده به مری می‌شود. شل شدن این عضله می‌تواند به دلیل عواملی مانند چاقی، بارداری، سیگار کشیدن و برخی داروها باشد.
- فشار داخل شکم: فشار داخل شکم می‌تواند به دلیل عواملی مانند چاقی، بارداری، خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین، افزایش یابد و باعث برگشت اسید معده به مری شود.
- هیاتال فتق: هیاتال فتق، زمانی اتفاق می‌افتد که قسمتی از معده از طریق دیافراگم (عضله‌ای که قفسه سینه را از شکم جدا می‌کند) به سمت بالا حرکت می‌کند. این مشکل می‌تواند باعث برگشت اسید معده به مری شود.
- خالی شدن دیرهنگام معده: خالی شدن دیرهنگام معده می‌تواند به دلیل عواملی مانند دیابت، برخی داروها و بیماری‌های عصبی، اتفاق بیفتد و باعث برگشت اسید معده به مری شود.
عوامل تشدید کننده ترش کردن معده:
- مصرف غذاهای چرب، پر ادویه، اسیدی و تند: این غذاها می‌توانند باعث تحریک معده و ترشح اسید معده شوند.
- مصرف نوشیدنی‌های گازدار، کافئین دار و الکلی: این نوشیدنی‌ها می‌توانند اسفنکتر تحتانی مری را شل کرده و باعث برگشت اسید معده به مری شوند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند اسفنکتر تحتانی مری را شل کرده و ترشح اسید معده را افزایش دهد.
- اضطراب و استرس: اضطراب و استرس می‌توانند ترشح اسید معده را افزایش دهند.
علائم ترش کردن معده:
- سوزش سر دل: سوزش سر دل، احساس سوزش در قفسه سینه است که معمولاً بعد از غذا خوردن یا در شب، اتفاق می‌افتد.
- آروغ زدن: آروغ زدن، برگشت هوا از معده به دهان است که می‌تواند همراه با طعم ترش یا اسیدی باشد.
- سرفه خشک: سرفه خشک می‌تواند به دلیل تحریک گلو توسط اسید معده، اتفاق بیفتد.
- درد قفسه سینه: درد قفسه سینه می‌تواند به دلیل تحریک مری توسط اسید معده، اتفاق بیفتد.
- مشکل در بلع: مشکل در بلع می‌تواند به دلیل التهاب یا زخم مری، اتفاق بیفتد.
درمان ترش کردن معده
درمان ترش کردن معده به علت و شدت علائم بستگی دارد.
تغییرات در سبک زندگی:
- تغییر در رژیم غذایی: اجتناب از غذاها و نوشیدنی‌هایی که ترش کردن معده را تشدید می‌کنند، مانند غذاهای چرب، پر ادویه، اسیدی و تند، نوشیدنی‌های گازدار، کافئین دار و الکلی.
- کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار داخل شکم و جلوگیری از برگشت اسید معده به مری کمک کند. برای کاهش وزن همین حالا شروع کن.
- عدم استعمال دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند اسفنکتر تحتانی مری را شل کرده و ترشح اسید معده را افزایش دهد.
- مدیریت استرس: اضطراب و استرس می‌توانند ترشح اسید معده را افزایش دهند.
دارو درمانی:
- آنتی اسیدها: آنتی اسیدها اسید معده را خنثی می‌کنند و می‌توانند به تسکین علائم ترش کردن معده کمک کنند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتون: مهارکننده‌های پمپ پروتون، ترشح اسید معده را کاهش می‌دهند و می‌توانند به درمان ترش کردن معده مزمن کمک کنند.
- داروهای ضد سرفه: داروهای ضد سرفه می‌توانند به تسکین سرفه خشک ناشی از ترش کردن معده کمک کنند.
جراحی:
- در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم اسفنکتر تحتانی مری یا رفع هیاتال فتق باشد.
توجه:
- قبل از مصرف هر گونه دارو یا مکمل، با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر علائم ترش کردن معده شما شدید است یا به طور مکرر اتفاق می‌افتد، به پزشک مراجعه کنید.
- از خوردن غذاهای چرب و پر ادویه خودداری کنید.
- به طور منظم غذا بخورید.
- آب کافی بنوشید.
- از استرس و اضطراب خودداری کنید.
- در صورت مشاهده علائم بیماری‌های معده، به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: چربی سوزی و لاغری با رژیم یخ
درمان خانگی ترش کردن معده
درمان‌های خانگی متعددی برای ترش کردن معده وجود دارد که می‌توانند به تسکین علائم کمک کنند. توجه داشته باشید که این درمان ها برای موارد خفیف ترش کردن معده مناسب است و در موارد شدید آن یا به طور مکرر تکرار شده ترش کردن معده حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
برخی از درمان‌های خانگی رایج برای ترش کردن معده عبارتند از:
1. تغییر در رژیم غذایی:
- اجتناب از غذاها و نوشیدنی‌هایی که ترش کردن معده را تشدید می‌کنند:
- غذاهای چرب و پر ادویه
- غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه فرنگی
- نوشیدنی‌های گازدار
- نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه و چای
- نوشیدنی‌های الکلی
- مصرف غذاهای کم چرب و کم اسید:
- میوه‌ها و سبزیجات
- غلات کامل
- گوشت بدون چربی
- لبنیات کم چرب
- مصرف وعده‌های غذایی کوچکتر و مکرر:
- این کار می‌تواند به جلوگیری از پرخوری و افزایش فشار داخل شکم کمک کند.
- جویدن کامل غذا:
- این کار به هضم بهتر غذا و کاهش اسید معده کمک می‌کند.
2. تغییر در سبک زندگی:
- کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار داخل شکم و جلوگیری از برگشت اسید معده به مری کمک کند.
- عدم استعمال دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند اسفنکتر تحتانی مری را شل کرده و ترشح اسید معده را افزایش دهد.
- مدیریت استرس: اضطراب و استرس می‌توانند ترشح اسید معده را افزایش دهند.
- خواب کافی: خواب کافی می‌تواند به کاهش علائم ترش کردن معده کمک کند.
- عدم دراز کشیدن بعد از غذا: حداقل 2 تا 3 ساعت بعد از غذا خوردن، دراز نکشید.
3. استفاده از مواد طبیعی:
- آلوئه ورا: آلوئه ورا می‌تواند به تسکین التهاب مری ناشی از ترش کردن معده کمک کند. می‌توانید ژل آلوئه ورا را به صورت خوراکی مصرف کنید یا آن را به طور موضعی روی مری خود بمالید.
- زنجبیل: زنجبیل می‌تواند به هضم غذا و کاهش اسید معده کمک کند. می‌توانید زنجبیل را به صورت چای، دمنوش یا مکمل مصرف کنید.
- سرکه سیب: سرکه سیب می‌تواند به خنثی کردن اسید معده کمک کند. 1 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 1 فنجان آب مخلوط کنید و قبل از غذا میل کنید.
- جوش شیرین: جوش شیرین می‌تواند اسید معده را خنثی کند. 1 قاشق چای خوری جوش شیرین را با 1 فنجان آب مخلوط کنید و بعد از غذا میل کنید.
- شیرین بیان: شیرین بیان می‌تواند به تسکین التهاب مری ناشی از ترش کردن معده کمک کند. می‌توانید ریشه شیرین بیان را به صورت چای یا دمنوش مصرف کنید.
4. استفاده از داروهای بدون نسخه:
- آنتی اسیدها: آنتی اسیدها اسید معده را خنثی می‌کنند و می‌توانند به تسکین علائم ترش کردن معده کمک کنند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتون: مهارکننده‌های پمپ پروتون، ترشح اسید معده را کاهش می‌دهند و می‌توانند به درمان ترش کردن معده مزمن کمک کنند.